Τρίτη 2 Ιουνίου 2015

Nerdy tip. (3)

Προσοχή στη χρήση του μορίου "που".

Καμιά φορά χρειάζεται να χρησιμοποιήσετε κανένα "ο οποίος" ή "όπου" για να είναι πιο εύκολη στην κατανόηση η πρότασή σας.
Επίσης, να προσέχετε να μην αντικαθιστάτε τα μισά "που" με "όπου". Το "όπου" αναφέρεται σε τόπο, και όχι σε χρόνο. Ψόφο στα ειδησεογραφικά ρεπορτάζ στα οποία οι δημοσιογράφοι λένε "η Μαρία όπου είχε ζήσει για τα τελευταία χρόνια στο Πακιστάν". 

Just sayin'.

13 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Πνάσε.

Anti-Christos είπε...

Μια χαρά τα λες, αλλά αυτά είναι ψιλά γράμματα για το επίπεδο του κόσμου που ζούμε. Τα λέω για να τα ακούω κι εγώ.

Moonlight είπε...

Πναστή είμαι, ανώνυμε/η.

Αντίχριστε, άμα προσπαθείς να διδάξεις το "whom" στα αγγλικά και λες στα παιδάκια ότι είναι αυτό που λέμε εμείς "ο οποίος" και γελάνε γιατί πρώτη φορά το ακούν και το βρίσκουν αστείο, μπορείς να καταλάβεις τι φταίει για την κατάσταση των νέων.
Αλλά ο καθηγητής να φκει να διδάσκει αύριο τα κοπελλούθκια του κόσμου νέα Ελληνικά, και να μην μπορεί ο ίδιος να μιλήσει σωστά και να αντιληφθεί πού είναι ανάγκη να μπει το "όπου" για να είναι πιο ξακάθαρο το νόημα της πρότασής του (και ενδεχομένως να απαντά "πνάσε" άμα του το υποδεικνύεις) είναι απαράδεκτο. Λαλώ τα για να ξέρω ότι τα είπα, και ότι αυτός που είπε "πνάσε" το ξέρει και ΕΠΙΛΕΓΕΙ να κάνει το λάθος πλέον.

PS. Εν χρειάζεται να πω πόσο γελοίο βρίσκω ενήλικας άνθρωπος να μην μπορεί να αντιδράσει λογικά σε διόρθωση...

Brenda είπε...

Λοιπόν αυτό με το όπου που είναι τοπικό επίρρημα και ως εκ τούτου μόνο σε σχέση με τόπο θα έπρεπε να χρησιμοποιείται, κι εμένα μου σπάζουν τα νεύρα οι απανταχού συμπατριώτες μας που το λένε κατά κόρον. Ενδεικτικά, βάλε ένα πρωί την Αρτεμίου στο Love radio που κάθε τρεις λέξεις ρίχνει και ένα όπου!

Όμως, μια μέρα είχα μια τέτοια συζήτηση και υπήρξαν άτομα που υποστήριζαν ότι έχει πλέον καταργηθεί η διακριτή χρήση των όπου, οπότε κλπ και ότι δεν είναι λάθος. Κάποιος σύγχρονος φιλόλογος να μας διαφωτήσει;

Moonlight είπε...

Μπρέντα μπορεί να μην διδάσκεται πλέον στα σχολεία, αλλά δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει και δεν χρειάζεται να το χρησιμοποιούμε εμείς που το μάθαμε και να μπορούν να το αναγνωρίσουν τα παιδιά που δεν το διδάσκονται.
Εν είμαι καμιά που δεν αντιλαμβάνεται ότι η γλώσσα είναι ζωντανή και οργανική και εξελίσσεται μέσα από τη χρήση της, αλλά εν μπορώ να ακούω τα "όπου" αβέρτα, κενά νοήματος, ή να διαβάζω τα "που" και να πρέπει να περάσω μια πρόταση 3 φορές για να καταλάβω τι θέλει να πει (ο ποιητής), ή τα "πιο καλύτερο" που τείνουν να γίνουν αποδεκτά λόγω της μεγάλης συχνότητας της λάθος χρήσης.

evroskarseras είπε...

Βασικά πρέπει να προσέχεις την χρήση του μορίου ούτως ή άλλως.

Ανώνυμος είπε...

Το αναφορικό επίρρημα "όπου" χρησιμοποιείται κατ' αρχάς για να προσδιορίσει τόπο (π.χ. "Θα πάω όπου θέλω"). Ωστόσο, δεν είναι αυτή η μοναδική χρήση του: χρησιμοποιείται επίσης για να προσδιορίσει κατάσταση (π.χ. "Βρεθήκαμε σε μια κατάσταση όπου δεν μπορούσαμε να κάνουμε τίποτε"), ενίοτε και χρόνο (π.χ. "Μιλάμε για μια εποχή όπου οι συνθήκες ήταν δύσκολες"). Στο τελευταίο παράδειγμα (όπου δηλώνεται χρόνος) το "όπου" μπορεί να αντικατασταθεί από το "κατά την οποία".

Κατά τα άλλα, ως φιλόλογος διαπιστώνω κι εγώ την χρήση του "όπου" σε περιπτώσεις όπου θα έπρεπε να χρησιμοποιούνται άλλα αναφορικά επιρρήματα ή αναφορικές αντωνυμίες. Θα συμφωνήσω με το τελευταίο σχόλιό σου, Moonlight! Απλώς θέλω να προσθέσω ότι, στο πλαίσιο της γλωσσικής εξέλιξης, κάποιες λέξεις που κάποτε θεωρούνταν λανθασμένες έχουν πλέον καθιερωθεί. Τέτοιες λέξεις είναι το "μεθαύριο" και το "(ε)φέτος". Κανονικά έπρεπε να λέμε και να γράφουμε "μεταύριο" και επέτος", αλλά τελικά επικράτησαν οι "λανθασμένοι" τύποι. Επομένως, αυτό που σήμερα καταδικάζουμε ως λανθασμένη χρήση ενδέχεται στο μέλλον να γίνει πλήρως αποδεκτό. Ενδέχεται, όμως, και να υποχωρήσει! Ποτέ δεν ξέρεις! :)

Συγγνώμη για το εκτεταμένο σχόλιο!

Άνεργος Φιλόλογος

Moonlight είπε...

Έβρο, την ίδια σκέψη έκαμνα όταν το έγραφα.


Φιλόλογε, κρίμας σε που είσαι άνεργος, έχει καιρό που το σκέφτομαι. Δυστυχώς δεν το "έχω" πολύ με τις εξηγήσεις, αν και εγώ ξέρω αυτά που γράφεις στην πρακτική, οπότε ευχαριστώ για την προσθήκη.

Ναι, πολλές λέξεις που ήταν κάποτε λάθος καθιερώθηκαν, αλλά τα παραδείγματά σου μιλούν για "φθορά" των λέξεων παρά για λάθος χρήση μιας λέξης αντί μιας άλλης. Είναι όπως με πολλά στοιχεία της κυπριακής διαλέκτου. Από παράκουσμα(;) ή λάθος προφορά ή βεβιασμένη προφορά πολλές λέξεις άλλαξαν και μπήκαν στο λεξιλόγιο της διαλέκτου-και όχι μόνο, αφού και στην ΚΝΕ υπάρχει το φαινόμενο. Αυτό που με ενοχλεί είναι ότι πολύ γρήγορα και από ανθρώπους που θα έπρεπε να κατέχουν τη γλώσσα, αυτή φθείρεται σε σημεία που θα αποκαλούσα μη προβληματικά. Εντωμεταξύ δεν ειμαι καν σίγουρη ότι πράγματι έχουν καταργηθεί τα "όπου" και τα "ο οποίος", άρα αν όχι, σημαίνει ότι ναι, είναι λάθος να μην χρησιμοποιούνται κάποιες φορές, ή αυτό το "όπου" που πετάνε οπουδήποτε τους κατέβει.

Και το αγγλικό whom από ότι ξέρω δεν χρησιμοποιείται όπως παλιότερα-φαντάσου ότι εγώ δεν το διδάχτηκα ποτέ μου και έκανα αγγλικά μέχρι πριν από 12 χρόνια, όχι τόσο πρόσφατα- αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να γίνεται χρήση του όταν χρειάζεται, ή ότι το παιδί που έχει σαν πρώτη γλώσσα την Αγγλική δεν πρέπει να ξέρει τι σημαίνει και ποια είναι η χρήση του.

Τέλος, κι εγώ χρησιμοποιώ πολλά "που" (μέτρα τα πιο πάνω), αλλά πιστεύω ότι ακόμα κι αν είναι σε θέση όπου θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί το "όπου", ή το "ο οποίος", δεν κάνουν δυσκολότερη την κατανόηση της κάθε πρότασης.

Σε γενικές γραμμές συμφωνούμε, το αντιλαμβάνομαι, αλλά συζήτηση να γίνεται...

Ανώνυμος είπε...

Moonlight, μπορεί επισήμως να είμαι άνεργος αλλά ανεπισήμως κάνω ό,τι μπορώ! Αν περιμένω από το Υπουργείο Παιδείας, σώθηκα! :Ρ

Αν θέλεις παραδείγματα λανθασμένης χρήσης μιας λέξης αντί μιας άλλης λέξης, αναφέρω τα δύο "αγαπημένα" μου παραδείγματα από την σύγχρονη κυπριακή διάλεκτο: το "οπόταν" αντί του "οπότε" και το "επείγον" αντί του "επειγόντως". Πόσες φορές δεν έχω ακούσει εκφράσεις του τύπου "Δεν έχουμε χρόνο, οπόταν (sic) πρέπει να δράσουμε γρήγορα" ή "Το έγγραφο πρέπει να το στείλουμε επείγον (sic)"! Το "όπου" και το "ο οποίος" ασφαλώς και δεν έχουν εκλείψει από την ελληνική γλώσσα. Αντιθέτως, χρησιμοποιούνται στον προφορικό και στον γραπτό λόγο πολλών ανθρώπων (τουλάχιστον, των προσεκτικών ομιλητών της γλώσσας). Τώρα, αν και πώς αυτές οι πληροφορίες διδάσκονται στους σημερινούς μαθητές, αυτό δεν το ξέρω!

Όπως στα Αγγλικά, έτσι και στα Ελληνικά υπάρχει λεξιλόγιο που χρησιμοποιείται σε πιο απαιτητικές επικοινωνιακές περιστάσεις και που προέρχεται από την καθαρεύουσα, αλλά είναι καλό να το έχει υπόψη του ένας ομιλητής των Ελληνικών. Δεν λέω ότι πρέπει κάποιος να χρησιμοποιεί τέτοιο λεξιλόγιο για επίδειξη ή εντυπωσιασμό, όμως εκνευρίζομαι όταν ορισμένοι άνθρωποι σε κοιτούν περίεργα και απαξιωτικά όταν χρησιμοποιείς κι άλλες λέξεις πέρα από τις 100 γνωστές ή όταν επιχειρείς να διορθώσεις ένα γλωσσικό τους λάθος. Παρεμπιπτόντως, δεν πιστεύω να με παρεξηγήσεις αν σε διορθώσω σε κάτι: το "Εύρος" είναι ανδρικό όνομα ενώ το "Έβρος" είναι όνομα ποταμού.

Άνεργος Φιλόλογος

Ανώνυμος είπε...

Μια διευκρίνιση στην τρίτη παράγραφο του σχολίου μου: ήθελα να πω ότι και τα Αγγλικά διαθέτουν λέξεις που προέρχονται από παλαιότερες φάσεις της γλώσσας και που χρησιμοποιούνται σε απαιτητικά επικοινωνιακά περιβάλλοντα (π.χ. στον ακαδημαϊκό λόγο). Σαφώς και στις δύο γλώσσες υπάρχουν λέξεις που χρησιμοποιούνται σπάνια πια. Εν ολίγοις, θεωρώ ότι η παρατήρησή σου για τα Αγγλικά ισχύει και για τα Ελληνικά.

Άνεργος Φιλόλογος

Moonlight είπε...

Καμία παρεξήγηση, θωρώ το γκρίγκλισh και με παρασέρνει!

Brenda είπε...

Φιλόλογε ευχαριστούμε, είσαι ο αγαπημένος μου σχολιαστής!

Ανώνυμος είπε...

Brenda, σ' ευχαριστώ πολύ για τα καλά σου λόγια! Ελπίζω να βοήθησαν τα σχόλιά μου!

Άνεργος Φιλόλογος